Eind december is voor veel honden en katten een spannende periode, het afsteken van vuurwerk kan voor hen extreem stressvol zijn. Het vuurwerkverbod is helaas geen garantie dat er niet geknald wordt. Vuurwerkangst kan zich op vele manieren uiten: van angstig wegkruipen, tot braken, in huis plassen, janken of zelfs agressie. Natuurlijk is het ’t mooist om te voorkomen dat uw dier last heeft van het geluid, door naar een plaats te gaan waar geen vuurwerk wordt afgestoken. Aangezien dit niet altijd mogelijk is, volgen hier tips om de situatie voor uw dier zo draaglijk mogelijk te maken:
Op de lange termijn
Vuurwerk-geluiden
Hier moet u voor het juiste effect al zo’n 2 maanden van te voren mee starten. Er zijn speciale cd’s met geluiden verkrijgbaar, ook zijn er trainingen op internet beschikbaar. Dit zijn korte trainingssessies van maximaal 5 minuten, zo’n 8-12 keer per week. De trainingen dienen plaats te vinden in een voor het dier veilige omgeving, waar de hond positieve associaties bij heeft. Bijvoorbeeld met een kleed waarop hij graag ligt.
Begin er mee om het geluid af te spelen op een zo laag mogelijk volume, waarbij het dier geen aanhoudende reactie geeft. Let op: raakt uw dier nu al in paniek? Ga dan niet verder met de training maar vraag advies bij uw dierenarts of een gedragsspecialist!
Probeer de waarneming van uw dier te veranderen door het zeer zachte geluid te koppelen aan iets positiefs; geef een waardevolle beloning na een geluid. Dit kan iets lekkers zijn, of spelen met een balletje, afhankelijk van waar uw dier gevoelig voor is.
Zodra de hond geen verschijnselen van angst meer vertoont, kunt u het volume een fractie verhogen. Laat het dier 10-30 seconden wennen aan dit volume en geef dan weer een beloning. Zodra dit goed gaat, kunt u proberen een spelletje te gaan spelen. Komt er wel een angstreactie? Dan het volume weer iets terugschakelen. Zodra u merkt dat uw hond niet meer oplet, stopt u de training.
Het volume voert u op deze manier steeds iets verder op, totdat luide geluiden worden afgespeeld zonder angstreactie. Als dit het geval is, kunt u de gebeurtenis meer realistisch maken, bijvoorbeeld door met een camera te flitsen om vuurwerk na te bootsen.
Let op: het gevaar is dat uw dier te snel aan een te hoog volume wordt blootgesteld, als het in het begin goed gaat. Als uw dier in paniek raakt, stop dan direct met de training en neem contact met ons op!
Kanttekeningen bij deze methode: het kan soms weken tot maanden duren voordat u effect ziet, in sommige gevallen is het dier zo angstig dat gedragstherapie nodig is. In sommige gevallen reageert het dier niet op de CD, waardoor er geen effect optreedt. Bij sommige dieren is het nodig om naast de geluidstherapie medicatie te geven. Extreem angstige dieren hebben grote kans op een terugval, het lukt vaak niet om deze dieren helemaal te genezen maar vaak wel om de ‘scherpe kantjes’ er vanaf te halen.
Feromonen, Calm-dieet of voedingssupplementen
Er zijn diverse producten op de markt die feromonen afgeven (Adaptil, Feliway) in een halsband, of een spray. Het wetenschappelijk bewijs voor de werking hiervan is tot nu toe mager. Deze producten zijn niet geschikt voor zeer angstige dieren als enige therapie, maar wel geschikt om in combinatie te gebruiken. In Zylkene-capsules en in Calm-dieet zit de stof Alpha-casozepine. Dit heeft een invloed op het zenuwstelsel waardoor rustiger gedrag kan optreden. Het is van belang om hier wel ruim van te voren mee te beginnen. Deze middelen kennen geen bijwerkingen en zijn dus voor alle dieren geschikt, echter is uw dier erg angstig dan is vaak wel aanvullende therapie noodzakelijk.
Overig
Verder zijn er speciale shirts (Thunder shirt ® of Anxiety wrap ®) op de markt. Het idee van deze shirts is dat de dieren kunnen ontspannen door constante druk op de spieren. Gebruik deze echter niet bij honden die echt in paniek zijn en laat een dier die zo’n shirt draagt niet alleen.
Korte termijn
Ziet u weinig tot geen effect van de therapie met vuurwerkgeluiden of reageert het dier onvoldoende op voedingssupplementen? Dan zijn er nog maatregelen die u kunt nemen op het moment dat het vuurwerk van start gaat.
Vermijd prikkels zoveel mogelijk
Dit kunt u doen door uw dier zo weinig mogelijk buiten te laten komen op oudejaarsdag, en wanneer dit wel gebeurt dan aangelijnd.
Laat het dier niet alleen. Wordt er rondom uw huis veel vuurwerk afgestoken, dan is het misschien verstandiger om het dier mee te nemen naar een plaats waar dat niet het geval is (bijvoorbeeld een pension). Blijft het dier wel thuis, doe dan ramen en gordijnen dicht om geluid te dempen en minder lichtflitsen binnen te laten.
Doe wat lampen aan en zet radio en/of televisie aan, dit dempt het geluid van buiten.
Krijgt een dier een paniekaanval, aai hem dan niet want dat kan juist een belonend effect hebben. U kunt hem wel stevig vasthouden en masseren met lange/diepe handbewegingen maar let op dat het dier niet uit angst gaat bijten!
Probeer om het dier naar een veilige plek te brengen en praat op een rustige, kalmerende manier. Het is verstandig om van te voren al een veilige plek uit te kiezen en uw dier hier wat lekkers te geven. Zo associeert het dier deze plek met iets positiefs.
Als het dier rustig blijft terwijl er wel vuurwerkgeluiden klinken, geef dan een beloning. Straf het dier niet wanneer het angstig reageert!
Als de gezondheidsstatus van uw dier van het afgelopen jaar bij ons níet bekend is, is het nodig dat u met uw dier naar ons toekomt voor een vuurwerkconsult. Tijdens het consult bekijken we of er geen contra-indicaties zijn voor het voorschrijven van de medicijnen. Ook overleggen we met u welk middel voor uw dier het meest geschikt is. Neem gerust contact op voor een afspraak!
Medicatie
Kalmerende supplementen zijn bij ons aan de balie verkrijgbaar. Echter in sommige gevallen is de angst dusdanig groot dat we medicatie in moeten zetten. De laatste jaren zijn hiervoor nieuwe producten op de markt gekomen. Er zijn momenteel twee producten die geregistreerd zijn om in te zetten tegen vuurwerkangst.
Met Pexion dient u 5 dagen voor de jaarwisseling al te starten om een optimaal angstverminderend effect te bereiken tijdens de jaarwisseling zelf. Uiteraard geldt voor elk medicijn dat er bijwerkingen kunnen optreden, dus hoe minder medicatie er nodig is hoe beter.
Sileo is een gel die u toe moet dienen op de mondslijmvliezen tussen de wangen en het tandvlees van de hond. De eerste dosis moet u toedienen als de hond de eerste tekenen van angst of fobie vertoont of op het moment dat de stimulus die angst opwekt begint, ofwel als het vuurwerk losbarst. Het heeft effect na 15 tot 60 minuten en houdt 2 tot 3 uur aan. Als de angstopwekkende gebeurtenis blijft voortduren en de hond weer tekenen van stress en angst vertoont, kunt u dit middel opnieuw toedienen. Dit kan vanaf 2 uur na de eerste dosis en mag u tot 5 keer herhalen met minimaal 2 uur ertussen. Sileo is dus niet geschikt voor langdurig gebruik als de hond al angstig is in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling.
Wijziging wetgeving angstmedicatie
Voorgaande jaren werd alprazolam voorgeschreven voor vuurwerkangst. Omdat er nu twee geregistreerde producten te verkrijgen zijn, mag alprazolam niet zomaar mee gegeven worden. Dit komt voort uit de cascade-regeling voor dierenartsen, onderdeel van de wetgeving waar dierenartsen zich aan moeten houden. Pas als er geen geregistreerde producten inzetbaar zijn, mag worden uitgeweken naar een ander middel.
Voor katten is er geen enkel geregistreerd medicijn voor de behandeling van vuurwerkangst op de markt. Volgens de cascade regeling komen we ook bij de kat uit op Pexion of Sileo. Als u medicatie in wil zetten bij uw kat, overleg dan met uw dierenarts welk medicijn het meest geschikt is. Het mooist zou echter zijn als u met de hierboven genoemde maatregelen om prikkels te vermijden de angst kan onderdrukken.
In het verleden werd vaak gekozen voor het middel Vetranquil (Acepromazine) tegen vuurwerkangst. Dit wordt nu niet meer gegeven, aangezien dit middel wel een rustgevend effect heeft in de vorm van spierverslapping, maar de angstgevoelens juist versterkt. Het dier is dus wel bang maar kan hier geen uiting aan geven!
Twijfelt u over of uw dier last heeft van vuurwerkangst? Of wil u medicatie hebben om heftige angst te onderdrukken? Aarzel dan niet om contact op te nemen. De dierenarts overlegt graag met u welke medicatie het meest geschikt is voor uw huisdier, zodat u en uw huisdier gezellige feestdagen kunnen hebben!
